ສິ່ງທີ່ທ່ານຄວນຮູ້ ກ່ຽວກັບ ການບໍລິຈາກເລືອດ! ກະລຸນາອ່ານ ແລະ ແບ່ງປັນໃຫ້ທຸກຄົນຮູ້!

ການບໍລິຈາກເລືອດ

1.   ເລືອດແມ່ນຫຍັງ?

ເລືອດແມ່ນທາດແຫຼວສະນິດໜື່ງທີ່ໄຫຼໝູນວຽນທົ່ວຮ່າງກາຍຂອງຄົນເຮົາ, ໂດຍອາໄສແຮງບິບຫັດຂອງຫົວໃຈ, ເລືອດປະກອບດ້ວຍ 2 ພາກສ່ວນຄື: ພາກສ່ວນເປັນນ້ຳ ແລະ ພາກສ່ວນທີ່ເປັນຈຸລັງ.

ພາກສ່ວນທີ່ເປັນນ້ຳ 55% ເອີ້ນວ່າ: ພາສມ່າ (Plasma) ເຊີ່ງບັນຈຸສານຕ່າງໆທີ່ມີຄວາມສຳຄັນຕໍ່ຮ່າງກາຍເຊັ່ນ: ທາດກາຍຕ້ານ,ປັດໃນເລືອດກ້າມ, ທາດຮອກໂມນ, ສານໂປຼຕິນ ແລະ ແຫ່ງທາດຕ່າງໆ.

ພາກສ່ວນທີ່ເປັນຈຸລັງ 45% ປະກອບດ້ວຍ ເມັດເລືອດແດງ, ເມັດເລືອດຂາວ,ແລະ ເມັດເລືອດນ້ອຍ.

2.   ເລືອດຖືກຜະລິດມາແຕ່ໃສ?

ກະດູກຕ່າງໆໃນຮ່າງກາຍຂອງຄົນເຮົາ ແມ່ນບ່ອນຜະລິດເລືອດ, ພາຍໃນກະດູກມີໄຂມັນສີແດງ ເຊີ່ງສັງເກດເຫັນຢູ່ຕາມສົ້ນ ກະດູກເປັນສ່ວນໃຫ່ຍ ມີຕາໜ່າງຄ້າຍຄືໄຍໝາກບວບ.

3.   ເລືອດໃນຮ່າງກາຍຂອງຄົນເຮົາມີຫລາຍປານໃດ?

ເລືອດຂອງຄົນເຮົາໜ້ອຍ ຫຼື ຫຼາຍຂື້ນກັບນ້ຳໜັກຂອງຮ່າງກາຍ ຕາມປົກກະຕິແມ່ນເທົ່າກັບ 80ເຊເຊ/ກິໂລ. ສົມມຸດ: ຄົນເຮົາມີນ້ຳໜັກ 50ກິໂລກໍ່ມີເລືອດ 4000ເຊເຊ ຫຼື 4ລິດ.

4.   ໝວດເລືອແມ່ນແນວໃດ?

ໝວດເລືອດຂອງຄົນເຮົາໄດ້ຖືກຄົ້ນພົບໃນປີ1900, ຄົນເຮົາມີໝວດເລືອດຢູ່ສອງລະບົບທີ່ສຳຄັນທີ່ໃຫ້ເລືອດເຊີ່ງກັນ ແລະ ກັນ. ໝວດເລືອດລະບົບ ABO ແລະ Rhesus

ໝວດເລືອດລະບົບ ABO ແບ່ງອອກເປັນ 4 ໝວດຄື: A, B, O, AB   ໝວດເລືອດຂອງຄົນເຮົາບໍ່ມີການປ່ຽນແປງແຕ່ງຢ່າງໃດ ໝາຍຄວາມວ່າ ຈະເໝືອນເດີມຕະຫຼອດຊີວິດ, ສ່ວນພໍ່,ແມ່ ແລະ ລູກອາດມີໝວດດຽວກັນ ຫຼື ຕ່າງກັນເປັນເລື່ອງທຳມະດາ.

5.   ເປັນຫຍັງຄົນເຮົາຈື່ງຕ້ອງບໍລິຈາກເລືອດ?

ອຸປະຕິເຫດເກີດຂື້ນໄດ້ທຸກເວລາ ຕົວຢ່າງ: ອຸປະຕິເຫດຕາມທ້ອງທະໜົນຫົນທາງ, ອຸປະຕິເຫດໃນວຽກງານປະຈຳວັນເຊັ່ນ: ຊາວໄຮ່, ຊາວນາ,ກຳມະກອນ ແລະ ອື່ນໆ,   ເຊັ່ນດຽວກັບພະຍາດບາງຢາງເປັນຕົ້ນ ພະຍາດຂາດເລືອດຊຳເຮື້ອ,ໄຂ້ເລືອດອອກ,ໄຂ້ມາລາເລຍ, ໄຟໄໝ້, ນອກນັ້ນກໍ່ແມ່ນການຜ່າຕັດ, ການອອກລູກຜິດປົກກະຕິ ລ້ວນແຕ່ເຮັດໃຫ້ສູນເສຍເລືອດ. ຖ້າຫາກບໍ່ມີການທົດແທນອາດເຮັດໃຫ້ເສຍຊີວິດໄດ້ຢ່າງງ່າຍດາຍ. ມີແຕ່ເລືອດຂອງຄົນເຮົາເທົ່ານັ້ນທີ່ຈະທົດແທນເລືອດຄົນເຮົາໄດ້.

ດັ່ງນັ້ນການບໍລິຈາກເລືອດຈື່ງຖືວ່າແມ່ນສິ່ງທີ່ຈຳເປັນຂອງ ສັງຄົມມະນຸດເຮົາເພື່ອຊ່ວຍເຫຼືອກອບກູ້ເອົາຊີວິດມະນຸດດ້ວຍກັນທີ່ ກຳລັງຂາດເລືອດ.

6.   ແມ່ນໃຜແດ່ທີ່ຖືກສົ່ງເລືອດໃຫ້?

ຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບການສົ່ງເລືອດແມ່ນຄົນເຈັບທີ່ຕ້ອງການເລືອດທຸກຄົນ ໂດຍບໍ່ໄດ້ຈຳແນກອາຍຸ, ເຜົ່າຊົນ, ຊັ້ນຄົນ ຫລື ສາຂາອາຊີບໃດໆ.

7.   ການບໍລິຈາກເລືອດ ຫລື ເອົາເລືອດອອກເປັນອັນຕະລາຍບໍ່?

ເລືອດໃນຮ່າງກາຍຂອງຄົນເຮົາມີປະມານ 4-6 ລິດ ຫລື 4000-6000ເຊເຊ ຫລື 80ເຊເຊ/1ກິໂລນ້ຳໜັກ, ຫາກເອົາປະລິມານດັ່ງກ່າວມາແບ່ງເປັນຖົງ, ຖົງລະ 350ເຊເຊ ຈະໄດ້11  ຫາ 12ຖົງ.

ສົມມຸດ: 4000 ເຊເຊ ຫານ 350 ເທົ່າ 11-12 ຖົງ ຕາມປົກກະຕິແລ້ວ ເລືອດທີ່ໄປຫຼໍ່ລຽ້ງຮ່າງກາຍມີພຽງແຕ່ 9-10ຖົງ ກໍ່ພໍ, ສ່ວນຖົງທີ່11-12 ນັ້ນຖືເປັນສຳຮອງ. ຕາມຫລັກວິທະຍາສາດການສູນເສຍເລືອດຕ່ຳກ່ວາ 13%(13 ສ່ວນຮ້ອຍ) ລົງມາຈະບໍ່ມີຜົນສະທ້ອນຍັງຕໍ່ສຸຂະພາບ ຍ້ອນວ່າຮ່າງກາຍສາມາດຜະລິດທົດແທນໄດ້ໃນເວລາບໍ່ເທົ່າໃດມື້.

8.   13 ສ່ວນຮ້ອຍ ແມ່ນຫຼາຍປານໃດ?

13 ສ່ວນຮ້ອຍ ແມ່ນເທົ່າກັບ 4000ເຊເຊ ຄູນ 13 ຫານ 100 ເທົ່າກັບ 520ເຊເຊ. ການບໍລິຈາກເລືອດກໍ່ມີພຽງແຕ່ 350ເຊເຊ ກໍ່ເທົ່າກັບ 8-9% ເທົ່ານັ້ນ, ສະນັ້ນຈື່ງເວົ້າໄດ້ວ່າ ບໍ່ມີຜົນສະທ້ອນຫຍັງເລີຍ.

9.   ຄວນມີເງື່ອນໄຂແນວໃດຈື່ງບໍລິຈາກເລືອດໄດ້?

ທ່ານຕັດສິນໃຈໄດ້ເລີຍຫາກມີເງື່ອນໄຂຕໍ່ໄປນີ້: ສຸຂະພາບແຂງແຮງດີ, ອາຍຸລະຫວ່າງ 17-60ປີ ສຳລັບເພດຊາຍ. ອາຍຸລະຫວ່າງ 17-55ປີ ສຳລັບເພດຍິງ. ນ້ຳໜັກບໍ່ລຸດ 45 ກິໂລ, ບໍ່ມີປະຫວັດສ່ຽງຕໍ່ການຕິດເຊື້ອພະຍາດໃດໆ ທີ່ສາມາດຜ່ານທາງເລືອດໄດ້ ເປັນຕົ້ນແມ່ນພະຍາດໂລກເອດສ, ສຳລັບເພດຍິງບໍ່ຢູ່ໄລຍະຖືພາ ຫຼື ເປັນປະຈຳເດືອນ, ບໍ່ມີປະຫວັດເປັນພະຍາດຕົວເຫລືອງ, ຕາເຫລືອງ, ຕິດກາມມະໂລກ, ເປັນໄຂ້ມາເລເລຍ.

10.            ພືດຕິກຳໃດຖືວ່າສ່ຽງ ແລະ ບໍ່ຄວນບໍລິຈາກເລືອດ?

ຮ່ວມເພດແບບສະຊາຍໂດຍບໍ່ໄດ້ປ້ອງກັນ, ເຄີຍເຮັດວຽກບໍລິການທາງເພດ, ເຄີຍເສບຢາເສບຕິດ, ຮູ້ວ່າຕົວເອງຕິດເຊື້ອໂລກເອດສ ຫຼື ເຄີຍມີເພດສຳພັນກັບບຸກຄົນທີ່ກ່າວມານັ້ນ. ລາຍລະອຽດມີຄຳຖາມເພີ້ມເຕີມຢູ່ໃນໃບສະໝັກ ເວລາທ່ານບໍລິຈາກເລືອດ.

11.            ບໍລິຈາກເລືອດແຕ່ລະເທື່ອຄວນຮ່າງກັນຈັກເດືອນຈື່ງເໝາະສົມ?

ຢູ່ໃນຮ່າງກາຍເລືອດມີການເກີດ ແລະ ຕາຍທຸກໆວິນາທີ ຫາກວ່າເຮົາບໍລິຈາກເລືອດໄປແລ້ວຮ່າງກາຍຄົນເຮົາກໍ່ຜະລິດເລືອດທົດແທນຄືນຄືເກົ່າບໍ່ພໍເທົ່າໃດວັນ. ແຕ່ເພື່ອໃຫ້ເໝາະສົມໃນການເອົາເລືອດອອກແຕ່ລະຄັ້ງຄວນຫ່າງກັນ 4ເດືອນ ສຳລັບເພດຍິງ, 3 ເດືອນສຳລັບເພດຊາຍ.

12.            ຄວນມີການກະກຽມແນວໃດແດ່ກ່ອນບໍລິຈາກເລືອດ?

ທຳໃຈໃຫ້ສະບາຍ, ນອນລັບຢ່າງໜ້ອຍ 6 ຊົ່ວໂມງ, ບໍ່ຄວນກິນອາຫານທີ່ມີທາດໄຂມັນຫລາຍ, ຖ້າຮູ້ສຶກວ່າຫິວ ບໍ່ທັນໄດ້ກິນຫຍັງກ່ອນບໍລິຈາກເລືອດ ຄວນດື່ມນ້ຳໝາກໄມ້ ຫຼື ນົມ ກໍ່ໄດ້ ຫ້າມດື່ມຂອງປະເພດມືນເມົາ.

13.            ຈິງ ຫຼື ບໍ່ ທີ່ວ່າການບໍລິຈາກເລືອດເທື່ອໜື່ງແລ້ວຕ້ອງໄດ້ສືບຕໍ່ເລີຍໆ?

ຄວາມດັນເລືອດສູງ ຫຼື ຕ່ຳ ບໍ່ກ່ຽວກັບການບໍລິຈາກເລືອດຫລາຍເທື່ອ, ຄວາມດັນເລືອດສູງເກີດຈາກສາເຫດອື່ນເຊັ່ນ:ພະຍາດຫົວໃຈ-ເສັ້ນເລືອດ, ພະຍາດເບົາຫວານ, ພະຍາດໝາກໄຂ່ຫລັງພະຍາດກ່ຽວກັບແນວຄິດຈິດໃຈແລະອື່ນໆ. 

14.            ເອົາເລືອດອອກແລ້ວເຮັດໃຫ້ອ່ອນເພຍແມ່ນບໍ່ ?

ຄົນຜູ້ໜື່ງມີມາດຖານຄົບຖ້ວນ, ໄດ້ຜ່ານການກວດກາທາງດ້ານສຸຂະພາບຄັກແນ່. ບໍລິຈາກເລືອດພຽງ 350 ml ທຸກໆ 3-4ເດືອນ ຈະບໍ່ເຮັດໃຫ້ອ່ອນເພຍ ຫຼື ຂາດເລືອດ ກົງກັນຂ້າມຖ້າເງື່ອນໄຂບໍ່ຄົບ ຊ້ຳທຽວເອົາເລືອດອອກຂາຍລຽນຕິດ ບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມໄລຍະເວລາມັນຈະເຮັດໃຫ້ເປັນ ຄື ດັ່ງກ່າວມານັ້ນ.

15.            ເອົາເລືອດອອກເລື້ອຍໆເຮັດໃຫ້ເປັນຫົວໃຈວາຍບໍ່ ?

ການບໍລິຈາກເລືອດແມ່ນ ການສະລະເລືອດສ່ວນຕົວໜ້ອຍໜື່ງທີ່ຢູ່ໃນຮ່າງກາຍ, ການບໍລິຈາກເລືອດບໍ່ກ່ຽວຫຍັງກັບການເປັນພະຍາດຫົວໃຈ. ສາເຫດຂອງພະຍາດຫົວໃຈມັນແມ່ນເລື້ອງໜື່ງຕ່າງຫາກ.

16.            ເອົາເລືອດອອກເຮັດໃຫ້ ຕຸ້ຍ ຫຼື ຈ່ອຍບໍ່ ?

ການຕຸ້ຍ ຫຼື ຈ່ອຍບໍ່ກ່ຽວກັບການບໍລິຈາກເລືອດ ເພາະຫຍັງບໍ່ມີຜູ້ຢັ້ງຢືນ. ບາງທີ່ບໍລິຈາກເລືອດ ແລ້ວຢາກໃຫ້ເລືອດກັບໄວກໍ່ເລີຍບຳລຸງເປັນພິເສດ ກໍ່ເຮັດໃຫ້ຕຸ້ຍໄດ້. ບາງເທື່ອກໍ່ກະວົນກະວາຍວ່າ ບໍລິຈາກເລືອດໄປແລ້ວຢ້ານເລືອດຈະໝົດ ຄິດຫຼາຍ ກິນບໍ່ໄດ້ນອນບໍ່ລັບ ກໍ່ເຮັດໃຫ້ຈ່ອຍລົງໄດ້.

17.            ຫລັງບໍລິຈາກເລືອດແລ້ວຄວນພັກຜ່ອນແນວໃດ ?

ນອນພັກຜ່ອນກັບຊົ່ວຄາວກັບຕຽງ 4-5 ນາທີ, ດື່ມນ້ຳປະເພດໃດກໍ່ໄດ້ ຍົກເວັ້ນຂອງມືນເມົາ, ບໍ່ໃຫ້ໃຊ້ແຂນທີ່ເຈາະເລືອດອອກຫິ້ວເຄື່ອງໜັກພາຍໃນ 1-2ຊົ່ວໂມງ, ຜູ້ເຮັດວຽກສ່ຽງເຊັ່ນ: ຂັບລົດ, ເຮັດວຽກບ່ອນສູງຊັນ, ຂັບເຮືອບິນ ຄວນພັກຜ່ອນຢ່າງຕ່ຳ 12ຊົ່ວໂມງ.

18.            ບໍລິຈາກເລືອດພາໃຫ້ຕິດເຊື້ອໂລກເອດສບໍ່?

ໂລກເອດສ ສາມາດຕິດຕໍ່ໄດ້ທາງເລືອດກໍ່ຈິງ, ແຕ່ການບໍລິຈາກເລືອດ ບໍ່ສາມາດຕິດໂລກເອດສໄດ້ ເພາະອຸປະກອນທີ່ໃຊ້ໃນການເກັບເລືອດລ້ວນແລ້ວແຕ່ແມ່ນອັນໃໝ່ໆ ດັ່ງນັ້ນທ່ານຈົ່ງໝັ້ນໃຈໄດ້ເລີຍວ່າບໍ່ສາມາດຕິດໂລກເອດສໄດ້ໃນການບໍລິຈາກເລືອດ.

19.            ເລືອດໝວດໃດດີກ່ວາໝູ່ ?

ເລືອດໝົດທຸກໝວດແມ່ນດີໝົດ ຕ່າງແຕ່ວ່າຊອກງ່າຍ ຫຼື ຍາກ. ແຕ່ລະໝວດເປີເຊັນບໍ່ເທົ່າກັນ ໝວດ O ແລະ B ມີຫຼາຍກ່ວາ ໝວດ A ແລະ AB.

20.            ເອົາເລືອດອອກໃໝ່ໆແມ່ນດີເລີດ ສຳລັບໃຫ້ຄົນເຈັບແມ່ນບໍ່ ?

ຄວາມດີເດັ່ນຂອງເລືອດບໍ່ແມ່ນຂື້ນກັບເລືອດໃໝ່ ຫຼື ເລືອດເກົ່າ ແຕ່ຂື້ນຢູ່ກັບຄົນເຈັບທີ່ຕ້ອງການສ່ວນປະກອບຂອງເລືອດ. ຖ້າເອົາພາກສ່ວນທີ່ຄົນເຈັບບໍ່ຕ້ອງການໃຫ້ ຈະເຮັດໃຫ້ເກີດອັນຕະລາຍຊ້ຳ. ເລືອດທີ່ເອົາອອກຈາກຄົນເຮົາສາມາດເກັບຮັກສາໄວ້ໃນອຸນຫະພູມ 1-6 ອົງສາ ແລະ ກຸ້ມໄດ້ 21 ວັນ ຫຼື 35 ວັນ.

21.            ເຮັດແນວໃດຈື່ງບໍ່ຢ້ານເວລາບໍລິຈາກເລືອດ ?

ການເອົາເລືອດອອກເປັນສິ່ງທີ່ງ່າຍດາຍ ແຕ່ການຕັດສິນໃຈຂອງທ່ານນັ້ນແສນລຳບາກ ນີ້ແມ່ນຂື້ນຢູ່ກັບການຕັດສິນໃຈຂອງທ່ານເອງ. ການບໍລິຈາກເລືອດໃຫ້ທ່ານຄິດວ່າເປັນການສ້າງບຸນກຸສົນ ທ່ານໄດ້ຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ທີ່ລຳບາກ ແລ້ວເຮັດໃຫ້ຈິດໃຈແຈ່ມໃສ.

22.            ຈະໄດ້ຫຍັງຕອບແທນຖ້າບໍລິຈາກເລືອດໄປແລ້ວ ?

ຄິດເສຍວ່າທ່ານບໍລິຈາກເລືອດແມ່ນທ່ານໄດ້ສ້າງບຸນກຸສົນອັນໜື່ງ. ທ່ານຈະໄດ້ຮູ້ຈັກໝວກເລືອດຂອງທ່ານ, ໄດ້ກວດສຸຂະພາບຂອງຕົວທ່ານເອງ. ທ່ານໄດ້ຮັບຄວາມຍ້ອງຍໍຊົມເຊີຍ ແລະ ໄດ້ຮັບສິ່ງທີ່ລະນຶກຈາກສູນບໍລິຈາກເລືອດ.

23.            ເລືອດໄດ້ມາລ້າໆເປັນຫຍັງສູນບໍລິຈາກເລືອດຈື່ງເກັບຄ່າ ?

ເລືອດມີຄຸນຄ່າມະຫາສານບໍ່ສາມາດຕີລາຄາເປັນເງີນ-ຄຳໄດ້. ແຕ່ສູນເລືອດມີຄວາມຈຳເປັນເພື່ອນຳໄປໝູນວຽນຊື້ອຸປະກອນ, ນ້ຳຢາ ແລະ ສິ່ງທີ່ຈຳເປັນ. ສ່ວນເລືອດແມ່ນໃຫ້ລ້າໆບໍ່ໄດ້ເກັບຄ່າແຕ່ຢ່າງໃດ.

24.            ແມ່ນໃຜແດ່ຄວນບໍລິຈາກເລືອດ ?

ນອກຈາກເງື່ອນໄຂພື້ນຖານບໍ່ຄົບຖ້ວນທີ່ກ່າວມາ ແລ້ວນັ້ນການງົດບໍລິຈາກເລືອດມີ 2 ຢ່າງຄື: ງົດແບບຊົວຄາວ ແລະ ງົດແບບຖາວອນ.

25.            ຜູ້ບໍລິຈາກເລືອດງົວຊົ່ວຄາວ ?

-       ກຳລັງເປັນຫວັດ ຫຼື ເຈັບຄໍ.

-       ໄດ້ຮັບການຜ່າຕັດໃຫ່ຍບໍ່ເກີນ 6 ເດືອນ.

-       ກຳລັງກິນຢາ ຫຼື ສັກຢາທີ່ມີຜົນສະທ້ອນຕໍ່ຜູ້ບໍລິຈາກເລືອດເວລາເອົາເລືອດອອກ ແລະ ຕໍ່ຄົນເຈັບ.

-       ກຳລັງຖືພາເຊິ່ງຕ້ອງລໍຫຼັງຈາກ 6 ເດືອນຫຼັງຈາກຄອດລູກ.

-       ກຳລັງກິນຢາ ຫຼື ສັກຢາວັກແຊງ.

-       ພືດຕິກຳສ່ຽງຕໍ່ການຕິດເຊື້ອໂລກເອດສໄລຍະ 3 ເດືອນຜ່ານມາ.

-       ເຄີຍເປັນໄຂ້ມາລາເຮຍລຽງຕິດພາຍໃນ 1 ປີຜ່ານມາ.

26.            ຜູ້ບໍລິຈາກເລືອດງົດຖາວອນ ?

• ·         ພະຍາດອັກເສບຕັບ.
• ·         ພະຍາດຄວາມດັນເລືອດສູງ .
• ·         ພະຍາດບ້າໝູ ຫຼື ເປັນໂລກຊັກ.
• ·         ພະຍາດເບົາຫວານ.
• ·         ພະຍາດໄຂ່ຫຼັງ.
• ·         ພະຍາດຫົວໃຈ.
• ·         ພະຍາດເລືອດ.
• ·         ພະຍາດມະເຮັງ.
• ·         ຜູ້ຕິດເຊື້ອໂລກເອດສ.
• ·         ເຊື້ອພະຍາດທີ່ສາມາດຕິດຕໍ່ທາງເລືອດ.

ເລືອດມີຄວາມສຳຄັນ ແລະ ຈຳເປັນສຳລັບການກອບກູ້ເອົາຊີວິດຂອງຜູ້ເຈັບ. ຖ້າເລືອດບໍ່ປອດໄພກໍ່ໝາຍເຖີງການຊຳເຕີມຄົນເຈັບ.

ຂອບໃຈ!

________

ປະກາດ ຮ່ວມສ້າງຄວາມສຸກສູ່ສັງຄົມລາວ